กรณีที่ประเทศญี่ปุ่นเริ่มปล่อยน้ำเสียที่ปนเปื้อนสารกัมมันตรังสีที่บำบัดแล้วจากโรงไฟฟ้าฟุกุชิมะไดอิจิ ไปเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2566 แม้จะได้รับการรับรองจากทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ หรือไอเออีเอ ว่าการปล่อยน้ำเสียดังกล่าวจะปลอดภัย และสอดคล้องกับมาตรฐานโลก แต่แผนดังกล่าวของญี่ปุ่นเผชิญกับการต่อต้านจากทั้งในและต่างประเทศเกี่ยวกับความปลอดภัยของอาหารทะเล และสุขภาพของผู้บริโภค

ส่วนของประเทศไทย

 

หน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่าง สภาผู้บริโภคได้ออกมาแสดงจุดยืน เรียกร้องให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และกรมประมง เร่งออกชี้แจงถึงมาตรการป้องกันและตรวจสอบ พร้อมทั้งแนวทางการรับมือกับปัญหาที่จะเกิดขึ้น รวมทั้งต้องสุ่มตรวจอาหารทะเลที่หน้าด่าน และในท้องตลาดที่นำเข้าจากน่านน้ำต่างประเทศ หลังการปล่อยน้ำเสียเพื่อนำมา

ตรวจวัดกัมมันตรังสี และขอให้แจ้งประชาสัมพันธ์การดำเนินการดังกล่าวให้ ผู้บริโภคทราบด้วย เพื่อเป็นการจัดการป้องกันความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น และคลายความกังวลของผู้บริโภค

 

ข้อกังวลเหล่านี้ เภสัชกรเลิศชาย เลิศวุฒิ รองเลขาธิการ อย. กล่าวว่า อย.ได้รับการรับรองจากทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ หรือไอเออีเอ แล้วว่าอันที่จริงไม่ใช่ว่าจะมามีมาตรการป้องกันจากที่เพิ่งมีรายงานว่ามีการปล่อยน้ำเสียจากโรงไฟฟ้าฟุกุชิมะ แต่ความจริงแล้ว นับตั้งแต่ที่โรงไฟฟ้าแห่งนี้ระเบิดหลังจากโดนสึนามิเมื่อหลายปีก่อน ทาง อย.ได้ร่วมกับกรมประมง ซึ่งดูแลเกี่ยวกับสัตว์น้ำ ได้เก็บตัวอย่างอาหารทะเลที่ถูกส่งมาจากพื้นที่นั้นต่อเนื่อง เพื่อส่งไปตรวจที่สำนักงานปรมาณู สำนักงานเทคโนโลยีนิวเคลียร์ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน เพราะถือว่าเป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง โดยเฉพาะอาหารทะเลที่ไม่ได้อยู่ในน้ำลึกมาก

 

จากการตรวจสอบนับตั้งแต่วันนั้นจนถึงปัจจุบันไม่พบว่ามีกัมมันตรังสีที่เกินจากที่กฎหมายกำหนดเลย เรื่องนี้คือสิ่งที่ อย. กรมประมง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทำมาอย่างต่อเนื่อง

 

กรณีล่าสุดที่ญี่ปุ่นมีการปล่อยน้ำเสียจากโรงไฟฟ้าฟุกุชิมะนั้น ทางไทยทราบเรื่องมาก่อนแล้ว มีหน่วยงานหน่วยงานภายใต้การกำกับขององค์การอนามัยโลก คือหน่วยงานกลางปรมาณูระหว่างประเทศ เป็นหน่วยงานกลางที่จะประเมินรังสี เห็นว่าน้ำที่ปล่อยออกมานั้นมีค่าต่ำมากๆ แทบไม่มีนัยสำคัญเลย แต่เข้าใจว่าเมื่อพูดถึงคำว่ากัมมันตรังสี หรือน้ำที่ปล่อยมาจากโรงงานนิวเคลียร์ ประชาชนจะมีความกังวลว่าจะมีสารอันตรายเล็ดลอดออกมาหรือไม่ ดังนั้น ในส่วนของไทย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้ง อย. กรมประมง ผู้แทนจากสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ และสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทน. ไม่ได้นิ่งนอนใจ มีการหารือเป็นที่เรียบร้อย และพร้อมที่จะรับตรวจสอบคุณภาพอาหารทะเลที่ส่งมาจากพื้นที่ดังกล่าว เพราะที่ผ่านมาก็มีการดำเนินการอยู่แล้ว” รองเลขาธิการ อย.ระบุ

 

ในกรณีที่มีรายงานว่า บางประเทศห้ามนำเข้าสัตว์น้ำจากประเทศญี่ปุ่นนั้น เภสัชกรเลิศชาย

 

มองว่าบริบทที่ไม่เหมือนกัน แต่บอกแล้วว่าหากเป็นสินค้าที่มาจากเรดโซนจะมีการดักจับทุกกรณี โดยเก็บตัวอย่างตั้งแต่หน้าด่าน แล้วนำตัวอย่างส่งไปยังสำนักงานปรมาณูฯ ส่วนสินค้าที่เหลือก็จะถูกกักเอาไว้ ถ้าตรวจแล้วไม่มีอันตรายก็ปล่อยออกมา ถ้าเจออะไรที่เป็นอันตรายสินค้าเหล่านี้จะถูกทำลายทันที ดังนั้น ไม่มีโอกาสที่จะรั่วไหลเข้ามาทำให้ประชาชนเป็นอันตรายได้ นี่คือสิ่งที่ดำเนินการกันอยู่แล้ว จึงไม่จำเป็นต้องไปประกาศว่าห้ามนำเข้าแต่อย่างใด

 

ทั้งนี้ เพื่อเป็นการสร้างความมั่นใจแก่ประชาชน จะมีการเก็บตัวอย่างอาหารเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า ทุกฝ่ายก็ยินดีที่จะดำเนินการทั้งหมดอย่างเข้มข้น โดยคาดว่าสินค้าอาหารทะเลล็อตแรกจากญี่ปุ่นที่จะถูกส่งมายังประเทศไทยหลังจากมีการปล่อยน้ำเสียจากโรงไฟฟ้านั้น คาดจะเข้ามาช่วงประมาณกลางเดือนกันยายนนี้ แต่บางส่วนที่ขนส่งมาทางเครื่องบิน จะต้องผ่านด่าน อย. และกรมประมงก่อนอยู่แล้ว และขอยืนยันว่าถึงจะมีการเปลี่ยนผ่านรัฐบาลใหม่ เปลี่ยนผ่านปีงบประมาณใหม่ แต่ไม่กระทบกับแผนการดำเนินการตรวจสอบเฝ้าระวังอาหารนำเข้าของไทยแน่นอน

ขณะเดียวกัน ในเรื่องของการสร้างความเชื่อมั่นในอาหารทะเลนำเข้า จะเพิ่มการตรวจเข้มไปยังร้านอาหารและมีการประสานการทำงานร่วมกับกรมอนามัย เพื่อเข้ามาช่วยตรวจสอบเรื่องสุขลักษณะ อาหารปลอดภัยต่างๆ

 

ในส่วนของกรมประมงอีกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนั้น นายถาวร ทันใจ รองอธิบดีกรมประมง อธิบายว่า กรมประมงมีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบการตรวจสอบการนำเข้าปลาและกุ้งแช่เย็นแช่แข็ง ณ ด่านศุลกากร ตั้งแต่ปี 2559 จากการถ่ายโอนภารกิจในการตรวจสอบการนำเข้าสินค้าเกษตรที่ยังไม่แปรรูปจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา จากสถานการณ์ดังกล่าว กรมประมงได้เพิ่มความเข้มงวดโดยยกระดับการตรวจติดตามเฝ้าระวังสุ่มตัวอย่างอาหารทะเลที่นำเข้าจากแผนปฏิบัติงานประจำปี

มุ่งเน้นการสุ่มตัวอย่างอาหารทะเลที่นำเข้าจากเมืองที่มีความเสี่ยง ซึ่งอยู่ใกล้เคียงพื้นที่ที่เกิดอุบัติเหตุทางนิวเคลียร์ เช่น โตเกียว ฟุกุชิมะ ชิบะ กุมมะ โทจิงิ อิบารากิ มิยางิ นีงะตะ นากาโนะ และไซตามะ เป็นต้น

โดยได้ร่วมมือกับสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ในการตรวจวัดปริมาณกัมมันตรังสีในตัวอย่างสัตว์น้ำที่นำเข้าอย่างเข้มงวด เพื่อมิให้มีการนำเข้าอาหารที่มีการปนเปื้อนสารกัมมันตรังสีในระดับที่ไม่ปลอดภัย ซึ่งจากการตรวจสอบจนถึงปัจจุบัน พบค่าการปนเปื้อนกัมมันตรังสีไม่เกินมาตรฐานตามที่กำหนดในประกาศกระทรวงสาธารณสุข

 

“จากข้อมูลกระทรวงสาธารณสุขประเทศญี่ปุ่นที่ตรวจสอบตัวอย่างอาหารทะเลและผลิตภัณฑ์ประมงจากเมืองฟุกุชิมะจำนวน 4,375 ตัวอย่าง ในปี 2565 จนถึงเดือนเมษายน 2566 พบค่าการปนเปื้อนกัมมันตรังสีไม่เกินมาตรฐานตามที่กำหนดในประกาศกระทรวงสาธารณสุขของประเทศไทยเช่นกัน หากพบการปนเปื้อนสารกัมมันตรังสีในอาหารเกินมาตรฐานที่กำหนดก็จะสั่งเรียกคืนหรือระงับการนำเข้าทันที และกรมประมงได้ตระหนักถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคโดยมีมาตรการเฝ้าระวังและตรวจสอบผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำที่นำเข้าจากประเทศญี่ปุ่นอย่างเข้มงวดเพื่อให้มั่นใจได้ว่าผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำที่นำเข้ามาในประเทศนั้นมีความปลอดภัยต่อผู้บริโภคอย่างแท้จริง” นายถาวรกล่าว

 

ในมุมของภาคเอกชนนั้น นายธนโชติ บุญมีโชติ กรรมการผู้จัดการกลุ่มธุรกิจกุ้ง บริษัท ไทยยูเนี่ยน กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) มองว่า ที่หลายประเทศทั่วโลกประกาศยกเลิกนำเข้าสินค้าอาหารทะเลญี่ปุ่น จากความกังวลว่าจะได้รับสารกัมมันตรังสี จากน้ำเสียที่บำบัดแล้วที่ญี่ปุ่นทยอยระบายออกจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟุกุชิมะนั้นบริษัทเองให้ความสำคัญและติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด อีกทั้งยังไม่มีสัญญาณจากลูกค้าในการชะลอหรือหยุดสั่งซื้อสินค้าจากเรา แต่ก็มีการสอบถามติดตามมาบ้าง การนำเข้าวัตถุดิบของบริษัทจากญี่ปุ่น เช่น หอยเชลล์ ปลา กุ้ง เป็นต้น ให้ความมั่นใจกับลูกค้าว่าสินค้ามีความปลอดภัย

 

โดยสินค้านำเข้าก่อนที่จะเกิดปัญหาดังกล่าวขึ้น และสต๊อกสินค้าของเรานั้นสามารถซัพพลายให้กับลูกค้าได้จนถึงสิ้นปี 2566 ในไตรมาส 3 และ 4 บริษัท จะมีการประเมินสถานการณ์การนำเข้าวัตถุดิบอีกครั้ง จะให้ความสำคัญว่าจะมีผลกระทบต่อลูกค้า การบริโภคหรือไม่ จำเป็นที่จะต้องมีการนำเข้าจากแหล่งอื่นเพื่อทดแทนการนำเข้าเดิมไหม หรือไม่

 

“ตอนนี้มั่นใจว่าสินค้าเราไม่มีปัญหา แต่จะมีผลกระทบบ้างในเรื่องของราคาสินค้า แต่คำสั่งซื้อในปัจจุบันนั้นมีถึงสิ้นปี 2566 ราคาขายสินค้าของบริษัทไม่ได้มีการปรับแต่อย่างไร ดังนั้น จากปัญหาที่เกิดขึ้นยังมีผลกระทบ ต่อต้องติดตามสถานการณ์หลังจากนี้” นายธนโชติกล่าวทิ้งท้าย

 

การออกมาตรการของหน่วยงานรัฐ เพื่อคุมเข้ม อาหารทะเลที่นำเข้ามาจากญี่ปุ่น ถือเป็นการสร้างความมั่นใจ คลายความกังวลแก่ประชาชนคนไทย

 

ที่มา มติชนออนไลน์

วันที่ 29 สิงหาคม 2566