เปิดประวัติ หลี่ เฉียง (Li Qiang) นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของจีน ชายจากมณฑลเจ้อเจียง ลูกน้องที่ สี จิ้นผิง เชื่อในความจงรักภักดี และเลือกให้เป็นมือขวาในการบริหารประเทศในยุคที่พญามังกรเผชิญความท้าทายรอบด้าน 

 

หนึ่งในเหตุการณ์สำคัญมากที่จะเกิดในการประชุมสองสภาของจีนคือ การเปลี่ยนตัวนายกรัฐมนตรี ในวันเสาร์ที่ 11 มีนาคม 2023

 

 

 

 

 

หลี่ เฉียง (Li Qiang) ลูกน้องคนสนิทของ สี จิ้นผิง (Xi Jinping) จะก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ของจีนแทนที่ หลี่ เค่อเฉียง (Li Keqiang) บุคคลที่อยู่คนละขั้วการเมืองกับสี ซึ่งดำรงตำแหน่งครบสองวาระ เป็นเวลา 10 ปี  

 

แม้ว่า หลี่ เฉี่ยง จะก้าวขึ้นมาเป็นนายกรัฐมนตรีในช่วงเวลาที่จีนเผชิญความท้าทายรอบด้าน แต่ผู้เชี่ยวชาญด้านจีนและนักวิเคราะห์มองกันว่า หลี่ เฉียง จะไม่ได้มีบทบาทในการบริหารประเทศเท่าใดนัก เขาจะเป็นเพียงมือไม้ของ สี จิ้นผิง ซึ่งกำลังเดินหน้ารวบอำนาจเข้าหาตัวเองมากขึ้น

 

หลี่ เฉียง นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของจีนเป็นใครมาจากไหน ? “ประชาชาติธุรกิจ” ชวนรู้จักเขาจากข้อมูลเหล่านี้

 

หลี่ เฉียง เข้าสู่แสงไฟเมื่อเดือนตุลาคม 2022

 

หลี่ เฉียง ก้าวขึ้นมาอยู่ในสปอตไลต์ และถูกจับตาว่าจะเป็นทายาททางการเมืองของสี จิ้นผิง เมื่อเขาได้รับเลือกให้เป็นกรรมการถาวรประจำกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน (Politburo Standing Committee) ในการประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 20 (The 20th National Congress of the Communist Party of China) ครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2022

 

“กรรมการถาวรประจำกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน” มีจำนวน 7 คน ซึ่ง 7 คนนั้นเป็นผู้ที่มีอำนาจมากที่สุดในประเทศจีน 

 

ชื่อของ หลี่ เฉียง เข้ามาอยู่ในอันดับที่ 2 ต่อจากชื่อของสี จิ้นผิง ที่อยู่อันดับ 1 นั่นหมายความว่าเขาได้ขึ้นมาเป็นคนที่มีอำนาจอันดับที่ 2 รองจากสี จิ้นผิง 

 

ขณะเดียวกันนั้น สี จิ้นผิง ได้กำจัด หวัง หยาง (Wang Yang) บุคคลที่อยู่คนละกลุ่มก้อนการเมืองกับตนเองออกไปพ้นเส้นทางตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จากเดิมที่หวัง หยาง คือผู้ที่ถูกคาดหมายว่าจะเป็นนายกฯ คนต่อไป 

 

นั่นทำให้คาดการณ์ได้ค่อนข้างชัดตั้งแต่ตอนนั้นว่า หลี่ เฉียง จะเป็นนายกรัฐมนตรีคนต่อจาก หลี่ เค่อเฉียง 

 

หลี่ เฉียง เป็นใครมาจากไหน มีบทบาทอย่างไรมาก่อน?

 

กล่าวย้อนไปในระยะสั้น ๆ ก่อนหน้าที่ หลี่ เฉียง จะเข้ามาเป็น 1 ใน 7 คณะกรรมการถาวรของโปลิตบูโรในเดือนตุลาคม 2022 นั้น เขาเป็นกรรมการกรมการเมืองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน (โปลิตบูโร) และเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งนครเซี่ยงไฮ้ ในช่วงปี 2017-2022 

 

เขาคือคนที่อยู่เบื้องหลังการปิดเมืองเซี่ยงไฮ้ในช่วงปลายเดือนมีนาคมถึงสิ้นเดือนพฤษภาคม 2022 ที่ทำให้เศรษฐกิจเสียหายนั่นเอง 

 

แม้ว่าการล็อกดาวน์เซี่ยงไฮ้จะเป็นจุดด่างพร้อยในตำแหน่งผู้บริหารประเทศของเขา แต่ก่อนหน้านั้น หลี่ เฉียง มีผลงานทางเศรษฐกิจให้พูดถึงอยู่ ในฐานะผู้ที่มีประสบการณ์บริหารพื้นที่เศรษฐกิจสำคัญในภูมิภาคแม่น้ำแยงซีเกียงตอนล่าง ทั้งมณฑลเจ้อเจียง มณฑลเจียงซู และนครเซี่ยงไฮ้ 

 

มีข้อมูลจาก Brookings Institution ระบุว่า เขาสนับสนุนการพัฒนาภาคเอกชนและภาคบริการอย่างมาก และเขาใช้เวลาหลายปีที่เขาเรียกร้องให้มีความพยายามมากขึ้นในการส่งเสริม “เศรษฐกิจที่แท้จริง” หรือ “เศรษฐกิจที่จับต้องได้” มากกว่า “เศรษฐกิจเสมือนจริง” 

 

ภายใต้การบริหารของหลี่ ความพยายามและความสำเร็จอันน่าทึ่งของนครเซี่ยงไฮ้เกิดขึ้นท่ามกลางความตึงเครียดของสงครามการค้าจีน-สหรัฐ ในช่วงฤดูร้อนปี 2018 นั่นก็คือการที่บริษัท Tesla เลือกก่อตั้งโรงงานที่ใหญ่ที่สุดในต่างประเทศที่เซี่ยงไฮ้ ซึ่งหลี่มีบทบาทสำคัญในการดึง Tesla มาได้สำเร็จ

 

ความสัมพันธ์กับสี จิ้นผิง และเส้นทางสู่ตำแหน่งระดับสูง

 

เส้นทางสู่ตำแหน่งระดับสูงของ หลี่ เฉียง ค่อนข้างแตกต่างเมื่อเทียบกับนายกรัฐมนตรี หรือผู้บริหารระดับสูงของพรรคคนก่อนๆ 

 

แม้ว่าเขาเคยบริหารงานพรรคในเซี่ยงไฮ้ ซึ่งเซี่ยงไฮ้เป็นแหล่งบ่มเพาะผู้นำระดับสูงของจีน แต่กรณีของหลี่ ต่างจากนายกรัฐมนตรีคนก่อน ๆ ตรงที่เขาไม่เคยมีประสบการณ์ในตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี และเขายังขาดประสบการณ์การในการบริหารส่วนภูมิภาคที่หลากหลาย (คือต้องผ่านการบริหารทั้งเมืองใหญ่ เมืองเล็ก ชนบทด้อยความเจริญ) ซึ่งเป็นหนึ่งเกณฑ์สำคัญในการคัดเลือกผู้บริหารระดับสูงของพรรคคอมมิวนิสต์จีน

 

อย่างไรก็ตาม เขาก็ก้าวขึ้นมาสู่ตำแหน่งระดับสูงแล้ว โดยที่คนในพรรคทราบกันดีว่าเขาคือคนของ สี จิ้นผิง 

 

ผู้เชี่ยวชาญวิเคราะห์ว่า การที่ สี จิ้นผิง เลือก หลี่ เฉียง ขึ้นมารับตำแหน่งนั้นสะท้อนว่า สี จิ้นผิง ให้ความสำคัญกับ “ความจงรักภักดีและความเป็นคนไว้ใจได้” เหนือสิ่งอื่นใด 

 

สำหรับความสัมพันธ์ของหลี่ เฉียง กับประธานาธิบดี สี จิ้นผิง เริ่มขึ้นราวสองทศวรรษก่อน ในช่วงปี 2004-2007 ขณะที่สี จิ้นผิง ดำรงตำแหน่งเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีน และประธานคณะกรรมการประจำสภาผู้แทนประชาชนมณฑลเจ้อเจียง (2003-2007) 

 

ในช่วงนั้น หลี่ เป็นเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง (2004-2005) ต่อด้วยตำแหน่งกรรมการประจำและเลขาธิการสำนักงานแห่งคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง (2005-2011) ซึ่งเขาเป็นผู้ช่วยส่วนตัวของสีในทางพฤตินัย ก่อนที่สีจะย้ายไปรับตำแหน่งที่เซี่ยงไฮ้ 

 

หลังจาก สี จิ้นผิง ขึ้นเป็นผู้นำของจีนในปี 2013 สีเลื่อนตำแหน่งให้ หลี่ เฉียง เป็นรองเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง และผู้ว่าการมณฑลเจ้อเจียง และในปี 2016 เลื่อนเป็นเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจียงซู เป็นการมอบประสบการณ์ในการปกครองระดับภูมิภาค และมอบโปรไฟล์ที่หลี่จำเป็นต้องมีเพื่อจะก้าวไปสู่ตำแหน่งและบทบาทที่ใหญ่ขึ้น 

 

จากนั้นในปี 2017 สี จิ้นผิง แต่งตั้งหลี่ เฉียง เป็นเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งนครเซี่ยงไฮ้ การวางตัว หลี่ เฉียง ไว้ในตำแหน่งในเมืองที่สำคัญ เป็นกลยุทธ์ของ สี จิ้นผิง ที่ปูทางให้ลูกน้องผู้จงรักภักดีก้าวไปสู่ตำแหน่งระดับสูงในพรรค

 

นอกจากนั้น เมื่อเดือนตุลาคม 2022 ที่หลี่ เฉียง ได้เข้าไปเป็นกรรมการถาวรประจำกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน (Politburo Standing Committee) นั้น เขาไม่ใช่คนของสี จิ้นผิง เพียงคนเดียวที่ได้เข้าไป แต่ยังมีไช่ ฉี (Cai Qi) และหลี่ ซี (Li Xi) ที่ถูกบรรจุเข้าไปพร้อมกัน ซึ่งทั้งสามคนล้วนเป็นคนที่เคยทำงานกับ สี จิ้นผิง ที่มณฑลเจ้อเจียง การขึ้นสู่อำนาจของคนกลุ่มนี้ถูกเรียกว่า “กองทัพจื้อเจียงใหม่” ซึ่งคำว่าจื้อเจียงเป็นชื่อบทกวีของภูมิภาคเจ้อเจียงที่ทั้งสี่คน (รวมทั้ง สี จิ้นผิง) เคยสังกัด 

 

ชีวิตส่วนตัว ชาวจีนฮั่นจากเจ้อเจียง ลูก 1 เมีย 1 :

 

สำหรับประวัติส่วนตัว หลี่ เฉียง เป็นชาวจีนฮั่น เกิดในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1959 เป็นชาวอำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง 

 

หลี่มีภรรยา 1 คน ก่อนเกษียณเธอทำงานเป็นเจ้าหน้าที่ในสำนักงานขนส่งของรัฐบาลมณฑลเจ้อเจียง ทั้งคู่มีลูกด้วยกัน 1 คน เป็นเพศหญิง เคยศึกษาที่ออสเตรเลีย 

 

ด้านการศึกษา หลี่ เฉียง สำเร็จการศึกษาสูงสุดในระดับปริญญาโท จากโรงเรียนคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน ด้านการบริหารธุรกิจของผู้บริหารระดับสูง 

 

ประวัติการทำงาน เส้นทางเติบโตในพรรค :

 

เส้นทางการทำงานและการดำรงตำแหน่งในฝ่ายบริหารของพรรคคอมมิวนิสต์ จากส่วนภูมิภาคสู่ส่วนกลาง (ข้อมูลจาก China Radio International) 

 

กรกฎาคม 1976 : เริ่มทำงาน

 

เมษายน 1983 : เข้าร่วมเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์จีน

 

ปี 1976-1977 : พนักงานสถานีระบายน้ำด้วยระบบเครื่องกลไฟฟ้าตำบลหม่าหวี่ อำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง ในระหว่างเดือนเมษายน -ตุลาคม 1977 เขาได้รับมอบหมายให้ทํางานเฉพาะกิจด้านการศึกษาประจำชุมชนเจียงซี อำเภอรุ่ยอัน  

 

ปี 1977-1978 : พนักงานโรงงานผลิตเครื่องมือที่ 3 อำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1978-1982 : ศึกษาต่อสาขาวิชา เอกความเป็นเครื่องจักรกลด้านการเกษตร ภาควิชาเครื่องจักรกลการเกษตร มหาวิทยาลัยการเกษตรมณฑลเจ้อเจียง สาขาเมืองหนิงโป 

 

ปี 1982-1983 : เป็นผู้รับผิดชอบสันนิบาตเยาวชนคอมมิวนิสต์แห่งตำบลซินเฉิง อำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1983-1984 : เจ้าหน้าที่คณะกรรมการประจำอำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง แห่งสันนิบาตเยาวชนคอมมิวนิสต์ 

 

ปี 1984 : เลขาธิการคณะกรรมการประจำอำเภอรุ่ยอัน มณฑลเจ้อเจียง แห่งสันนิบาตเยาวชนคอมมิวนิสต์

 

ปี 1984-1985 : เจ้าหน้าที่ฝ่ายบรรเทาทุกข์ชนบท กรมกิจการพลเรือน มณฑลเจ้อเจียง 

 

ปี 1985-1988 : รองผู้อำนวยการฝ่ายบรรเทาทุกข์ชนบท กรมกิจการพลเรือนมณฑลเจ้อเจียง 

 

(ระหว่างนั้น ใน ปี 1985-1987 ศึกษาต่อที่ภาควิชาสังคมวิทยา มหาวิทยาลัยระบบสารบรรณเกี่ยวกับสังคมวิทยาของจีน และระหว่างเดือนธันวาคม ปี 1985 - กรกฎาคม 1986 ได้รับมอบหมายให้ไปทำงานในกรมบรรเทาภัย กระทรวงกิจการพลเรือนของจีน)  

ปี 1988-1990 : ผู้อำนวยการฝ่ายบรรเทาทุกข์ชนบท กรมกิจการพลเรือนมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1990-1991 : ผู้อำนวยการฝ่ายบรรเทาภัยและบรรเทาทุกข์ กรมกิจการพลเรือนมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1991-1992 : สมาชิกองค์กรนำสายพรรค และผู้อำนวยการฝ่ายบริหารงานบุคคล กรมกิจการพลเรือนมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1992-1996 : รองอธิบดีและสมาชิกองค์กรนำสายพรรค กรมกิจการพลเรือนมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1996-1998 : กรรมการประจำคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำเมืองจินหวา มณฑลเจ้อเจียง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งเมืองหย่งคัง มณฑลเจ้อเจียง (ระหว่าง ปี 1995-1997 ได้ศึกษาต่อสาขาวิชาเอกบริหารวิศวกรรม หลักสูตรการศึกษาเพิ่มเติม ระดับปริญญาโท ที่มหาวิทยาลัยเจ้อเจียง)

 

ปี 1998-1998 : กรรมการประจำคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งเมืองจินหวา มณฑลเจ้อเจียง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนและประธานคณะกรรมการประจำสภาผู้แทนประชาชนแห่งเมืองหย่งคัง มณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 1998-2000 : รองผู้อำนวยการและสมาชิกองค์กรนำสายพรรค ของสำนักงานรัฐบาลมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2000-2002 : อธิบดีและเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนของกรมบริหารอุตสาหกรรมและการพาณิชย์ มณฑลเจ้อเจียง (ในขณะนั้น ระหว่างปี 2001-2002 เข้าร่วมการอบรมเจ้าหน้าที่วัยหนุ่มสาวและวัยกลางคนที่โรงเรียนของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน หลักสูตร 1 ปี )

 

ปี 2002-2003 : เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งเมืองเวินโจว มณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2003-2004 : เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนและประธานคณะกรรมการประจำสภาผู้แทนประชาชนแห่งเมืองเวินโจว มณฑลเจ้อเจียง (ระหว่างนั้น ในปี 2001-2004 ศึกษาต่อสาขาวิชาเอกเศรษฐกิจโลก ชั้นเรียนระดับบัณฑิตศึกษาสำหรับผู้ที่มีงานทำ ที่โรงเรียนของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน)

 

ปี 2004-2005 : เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2005-2011 : กรรมการประจำและเลขาธิการสำนักงานแห่งคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง (ในขณะนั้น ระหว่างปี 2003-2005 ศึกษาต่อวิชาเอกบริการอุตสาหกรรมและพาณิชย์ ที่สถาบันบริหารของมหาวิทยาลัยอุตสาหกรรมและวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีฮ่องกง และได้รับบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต)

 

ปี 2011-2012 : รองเลขาธิการคณะกรรมการพรรค เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง เลขาธิการคณะกรรมการการเมืองและกฎหมายแห่งมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2012-2012 : รองเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง เลขาธิการคณะกรรมการการเมืองและกฎหมายแห่งมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2012-2013 : รองเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง และรักษาการผู้ว่าการมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2013-2016 : รองเลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจ้อเจียง และผู้ว่าการมณฑลเจ้อเจียง

 

ปี 2016-2017 : เลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งมณฑลเจียงซู

 

ปี 2017-2017 : เลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนและประธานคณะกรรมการประจำสภาผู้แทนประชาชนมณฑลเจียงซู

 

ปี 2017-2022 : 

-กรรมการกรมการเมืองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน (โปลิตบูโร) เลขาธิการคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนแห่งนครเซี่ยงไฮ้

-กรรมการสำรองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 18 และได้รับเลือกเป็นกรรมการคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนในที่ประชุมเต็มคณะครั้งที่ 7 ของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 18

-กรรมการคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 19 และกรรมการกรมการเมืองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 19

 

ตุลาคม 2022-ปัจจุบัน : กรรมการถาวรประจำกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน (Politburo Standing Committee)

 

 

 

 

ที่มา ประชาชาติธุรกิจ

วันที่ 10 มีนาคม 2566